رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور در نخستین همایش ملی موردکاوی در آموزش مدیران دولتی:

تجربه‌نگاری یکی از روش‌ها برای اعتمادسازی و ایجاد سرمایه اجتماعی است

رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور با بیان اینکه «موردکاوی» محل تجلی و تجمیع علم و هنر در مدیریت است، گفت: تجربه‌نگاری می‌تواند یکی از بهترین روش‌ها برای اعتمادسازی و ایجاد سرمایه اجتماعی باشد.

میثم لطیفی در نخستین همایش کاربرد موردکاوی در آموزش مدیران دولتی که به همت مرکز آموزش مدیریت دولتی روز سه شنبه 8 خرداد و با حضور جمع زیادی از استادان، صاحبنظران حوزه موردکاوی و مدیران دستگاه‌های اجرایی برگزار شد، اظهار داشت: موردکاوی یک الگو و روش ترکیبی پژوهشی و آموزشی است و به همان میزان که یک روش پژوهشی کاربردی محسوب می‌شود، یک روش آموزشی جذاب و پرآموزه نیز به شمار می‌رود.

وی ادامه داد: برای موفقیت در موردکاوی به همان اندازه که کیفیت پژوهش مهم است کیفیت خروجی از حیث آموزندگی و تأثیرگذاری نیز اهمیت دارد. بنابراین در داوری کارهای موردنگاری شده باید از محدودیت‌های قالبی و شکلی مقاله‌نویسی‌ها دوری کنیم و اجازه دهیم حداکثر خلاقیت‌ها زمینه رویش داشته باشد.

معاون رئیس‌جمهور با بیان اینکه وزن یک موردنگاری به آن است که در دوره‌های آموزشی مدیران به کار آید، گفت: شاخص اصلی مشارکت است و اینکه موردنگاری برتر باید مورد استفاده حداکثری از آن در دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی مدیران قرار گیرد، ضمن آنکه لازمه رونق بازار موردکاوی آموزشی، تغییر الگوهای آموزشی یک‌طرفه به الگوهای آموزشی تعاملی است.

لطیفی خاطرنشان کرد: نباید تولید موردکاوی را در انحصار مدیریت خوانده‌ها قرار دهیم؛ راه گسترش تولید موردکاوی گسترش سفره موردکاوی برای حضور عالمان رشته‌های مختلف دانشگاهی و حضور صاحبان تجربه مدیریتی است. تولید و تقویت ادبیات موردکاوی و تجربه‌نگاری ضرورتی راهبردی برای تولید علم بومی مدیریت است.

وی بیان کرد: باید در دانشگاه‌ها و دانشکده‌های مدیریتی کرسی‌های ویژه موردکاوی گسترش پیدا کند و موردکاوی را برای هیئت‌های علمی یک تخصص ضروری و همیشگی بدانیم.

رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور ادامه داد: در دستگاه‌ها و سازمان‌ها هم مدیران و کارمندانی داریم که به دلیل انباشت تجارب میدانی استعداد فراوانی برای موردکاوی دارند، باید به این گروه هم میدان بازی و نقش‌آفرینی بدهیم و مسیر ارتقا و تأثیرگذاری آنها را فراهم کنیم.

لطیفی گفت: موردکاوی باید مبنای تولید آثار هنری باشد. در حوزه مدیران به همان میزان که موردکاوی بومی کم داریم تولید آثار هنری مبتنی بر شیوه مدیریت مدیران و رهبران هم کم داریم.

رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور افزود: منبع و منشأ و خاستگاه تمام مکاتب مدیریتی تجربه و میدان و مسئله بوده است. برای رسیدن به نظریه‌های جدید و مشخصاً نظریات بومی چاره‌ای جز تمرکز بر مسئله‌های میدانی و بومی نداریم .

وی خاطرنشان کرد: دانشگاهیان باید بپذیرند راه تولید موردکاوی‌های آموزشی تراز نزدیکی به میدان و دست‌وپنجه نرم کردن با داده‌های دست‌اول میدانی است.

لطیفی با بیان اینکه هنوز با فناوری استخراج و استحصال موردکاوی از دل تجربه‌های انباشته فاصله داریم، گفت: رسیدن به فناوری برتر تجربه‌نگاری موردکاوی و موردنگاری ضروری است.

رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور ادامه داد: برای تربیت مدیران راهی نداریم تا دوره‌های آموزشی مدیران بر مبنای موردکاوی‌های به‌روز باشد؛ در این حوزه دانشگاه‌ها و استادان و اهل‌قلم تکلیف دارند تا برای تقویت این مسیر اقدام کنند.

وی گفت: مراکزی مانند مرکز آموزش مدیریت دولتی هم تکلیف مضاعفی برای طراحی دوره‌های آموزشی مدیران مبتنی بر موردکاوی‌ها دارند. باید بپذیریم که یکی از بهترین راه‌های نگهداشت سرمایه انسانی دولت، تدوین هنرمندانه تجارب دانشی آنها است.

لطیفی خاطرنشان کرد: تجربه‌نگاری و موردکاوی برخلاف تصور اولیه ساده نیست و بهتر است بگویم بسیار دشوار است. موردکاوی نیازمند هنر روایت در کنار دانش فنی مسئله است که هنر موردکاوی آموزشی درگیر کردن احساسات و عواطف در یادگیری در کنار داده‌های دانشی است.

لزوم ثبت تجارب و اقدامات «شهید جمهور»

رئیس سازمان اداری و استخدامی در بخش دیگری از سخنان خود، با اشاره به الزام موردکاوی زندگی و اقدامات بزرگانی چون آیت‌الله شهید رئیسی، گفت: کشورهای مستقل منتظر هستند تا تجارب مدیریتی ما را بشنوند و استفاده کنند.

دکتر لطیفی با اشاره به اینکه، آیت‌الله شهید رئیسی در دهه 70 در سازمان بازرسی با دعوت از استادان دانشگاه، کار علمی در محیط اجرایی را در دستور کار قرار داد، اظهار کرد: هم‌اکنون 2.5 میلیون‌ کارمند دولت مشغول خدمت‌‌رسانی هستند به همین میزان هم پیشکسوتان و بازنشستگان دولتی انبوهی از تجارب قابل استفاده در اختیار دارند.

لطیفی گفت: 3 سال در دولت و در معیت رئیس جمهور توفیق خدمت داشتم، انبوهی از سوژه‌ها در اختیار است؛ اما فرصت تدوین آنها را نداریم.

وی افزود: پیشنهاد می‌کنم، کنار مقامات افرادی قرار گیرند تا روزانه موارد و تجارب آنها را ثبت کنند تا دستورالعمل و راهنمای مدونی پیش رو داشته باشیم.

معاون رئیس جمهور با اشاره به اینکه، روش و منش دولتمردان باید شکل‌دهنده دولت اسلامی باشد، گفت: پرکاری و خدمت‌رسانی مسئولان دهه اول را شنیده اما ندیده بودیم. آیت‌الله رئیسی هم مشابه مسئولان دهه اول شخصیتی منحصر بفرد داشت.

لطیفی گفت: عموم سفرهای خارجی آیت‌الله رئیسی به گونه‌ای برنامه‌ریزی می‌شد تا هزینه کمتری از بیت المال صرف اقامت و مواردی از این دست شود. به خاطر دارم، آیت‌الله رئیسی نیمه شب از سفر اجلاس بریکس در روسیه به کشور بازگشت و صبح اول وقت بعد از اطلاع از یک چالش اجرایی، در استان کرمان حاضر شد. همچنین ایشان در جلسات هیات وزیران سه مرتبه از پیشنهاد سازمان اداری و استخدامی در خصوص صفر شدن حق ماموریت مقامات دفاع کرد.

وی با اشاره به اینکه، آیت‌الله رئیسی تاکید داشت که عدالت در کتاب ها و یاداشت‌ها نیست بلکه در عمل است، گفت: شاکله شخصیت آیت‌الله رئیسی عدالت‌محوری بود، با توجه به این تجربه زیسته، الگوی تربیتی که در آن آسایش و راحتی باشد به نتیجه نخواهد رسید.

رئیس سازمان اداری و استخدامی گفت: بین قوا و رئیس‌جمهور مسایلی پیش می‌آمد که ثبت آنها به کمک نسل بعد خواهد آمد، براین اساس به جای موردکاوی شرکت‌های خارجی که شناختی از آن در داخل وجود ندارد باید از الگوهای داخلی استفاده شود. در ماه‌های اخیر در 80 درصد جلسات دولت وزیر خارجه حضور نداشتند و دائما در سفرهای خارجی بودند تا گره مسایل ده ها ساله باز کنند. شهید امیرعبداللهیان در شورای عالی امنیت ملی یک باب جدید باز کردند، در موضوع عملیات وعده صادق باید تجربیات و وقایع مذکور ثبت و به نسل‌های بعد منتقل شود.

 این ها نمونه واقعی و ملموس موردکاوی است که برای مردم قابل لمس بوده است.